O Subotičanima i Valjevcima, opet

Naš pregled povezanosti Subotice i Subotičana sa Valjevcima i Valjevskim krajem, objavljen u prošlom broju revije, nije bio sveobuhvatan što smo, uostalom, i pretpostavljali. Tu evidenciju upotpunjujemo sada nekolikim novim primerima.

Zapisali smo u decembarskoj Reviji da se jedno selo u okolini Subotice prozvalo Mišićevo negujući na taj način uspomenu na vojvodu Živojina R. Mišića. Najslavniji vojskovođa među Valjevcima umro je u januaru 1921. godine, a u mnogobrojnim izjavama saučešća bilo ih je i iz Subotice. Vojvodinoj porodici su se onda radi toga javili: general Ivan S. Pavlović, komandant Potiske divizijske oblasti; pukovnik Ilić; studenti Subotičkog fakulteta; pukovnik Drag. Jerotić; Olga i Vojislav Stanković; Paja Dobanovski, sa porodicom, veliki župan grada Subotice; Draga i Vladimir Bošković, artiler. pukovnik.

Vojvoda Mišić je za subotičku oblast značajan i time što njegov potpis, zajedno sa potpisom generala Anrija, stoji na aktu o primirju savezničkih država sa Mađarskom, sklopljenim u Beogradu 13. novembra 1918. godine. Tim aktom se Mađarska obavezala da svoje trupe povuče severno od linije Lipovo - Arad - Segedin i dalje od Subotice, Baje i Borče tokom Drave.

Hor Ženske gimnazije iz Subotice preduzeo je u proleće 1935. godine „hadžiluk” na Opelac pa je tada posetio i Valjevsku gimnaziju. Godinu dana docnije valjevski gimnazijski hor je putovao u Suboticu i sa svojim tamošnjim vršnjacima na Đurđevdan priredio zajednički koncert. Priredba je bila u pozorišnoj sali Jugoslovenskog narodnog doma viteškog kralja Aleksandra I Ujedinitelja. Prvi deo te priredbe je bio ispunjen muzikom, a drugi prvim činom Sterijine „Pokondirene tikve”.

Četvorodnevnu ekskurziju je vodio profesor Nikola Hranjec. „Pokondirenu tikvu” je režirala Katarina Hranjec, dok su horove pripremili Milica Antonijević (valjevski) i Bogdan Rajčić (subotički). Profesor Rajčić je u ime Subotičke gimnazije izašao Valjevcima u susret do Novog Sada. (Od 1942. godine on je službovao u Valjevu.) Na toj velikoj ekskurziji bilo je osmoro valjevskih gimnazijskih nastavnika i 103 njihova đaka.

U Subotici je u vremenu između svetskih ratova radio kao gimnazijski profesor Konstantin Perić (Valjevo 1891 - 11. avgust 1937), književni prevodilac sa poljskog jezika a u mladosti i pesnik. Završio 1905. u Valjevu gimnaziju (četvrti razred).

U Subotici godinama živi i radi ortoped dr Rodoljub Roćko Đurić (1949), Valjevac, gimnazijalac i „Abraševićevac”, ovovremena žrtva tamošnjih političkih prepucavanja SPS-a i JUL-a pre „istorijske” 2000. godine. Dr Đurić je bio i rukovodilac u Subotičkoj bolnici i Zdravstvenom centru, a Valjevcima je pomagao i kada je do lekova bilo teško doći.

Subotičanin je trenutno i poznati valjevski rukometni trener Nikola Jevremović Gužva, koji sa uspehom vodi prvoligaški sastav tamošnje „Fidelinke”.