Rodni opuzen se odrekao Stevana

Ovog, 23. oktobra, navršilo se 45 godina od otkrivanja Spomenika borcima revolucije, oličenog u narodnom heroju Stevanu Filipoviću, komunisti rodom iz Opuzena, u Hrvatskoj, koga su Nemci obesili 1942. godine na valjevskoj pijaci, kod današnjeg Doma kulture. Monumentalni, aluminijumski spomenik na Vidraku, godinama simbol Valjeva, visok 16 metara, rad je Vojina Bakića, vajara iz Zagreba, urađen je na osnovu autentične fotografije, čije autorstvo nije utvrđeno, a koja je postala i zvaničan simbol borbe protiv fašizma Organizacije ujedinjenih nacija.

Skoro dvadeset godina kasnije, 1978. godine, na ulazu u Opuzen, tik uz magistarlu Split – Dubrovnik, postavljen je znatno manji spomenik Stjepanu Filipoviću, rad zagrebačkih vajara Vuca i Gračana. Sve do nedavna je Stevan/Stjepan podsećao na antifašističku borbu.

Danas je tu napravljena moderna raskrsnica, ali spomenika nema. Ostalo je samo postolje. Figura sa visoko podignutim rukama i stisnutim pesnicama je netragom nestala, možda i polomljena. Ceo spomen kompleks, koji čini veliki amfitetar, sa stepenicama koje vode do spomenika, još uvek prkosi vremenu ali je zarastao u travu, kamene ploče su polomljene, prilazni, asfaltni put se od korova gotovo i ne vidi... Ipak, na postolju, gde su nekada bile stope heroja, stoji veliki buket plastičnog cveća.

Nedavno, prilikom prolaska kroz ovaj deo Hrvatske, žena stara pedesetak godina, slučajni prolaznik, doslovce mi je rekla: „Sklonili su ga njegovi. A u Srbiji, u Valjevu, stoji spomenik i niko ga ne dira”. Na insistiranje da mi objasni ko je to činio, procedila je kroz zube: „Oni koji su ga i ubili” i posle kratke pauze dodala: „HDZ”.