Veliki vojskovođa i patriota

Početkom novembra ove godine izašla je iz štampe, u izdanju „Borbe”, monografija „Vojvoda Živojin Mišić” dr Petra Opačića. Na osnovu arhivske građe iz domaćih i stranih arhiva i obimne literature naš poznati istoričar, opisao je životni put i vojničku karijeru proslavljenog vojvode Živojina Mišića od njegovog najranijeg detinjstva u rodnom Struganiku, gde je napasao koze i ovce, do vojskovođe svetskog glasa.
Lik vojvode Mišića reljefno je prikazan na fonu značajnih društveno-političkih prilika u zemlji i međunarodnog položaja Srbije u drugoj polovini 19. veka i prve dve decenije 20. veka, tako da ova knjiga pruža sadržajne preglede razvoja srpske vojske i njene velike bitke, te predstavlja sažet pregled najkrupnijih događaja iz nacionalne istorije u trajanju više od pola stoleća.

VOJNIČKI TALENAT - Knjiga je podeljena u deset poglavlja: u prvom poglavlju prikazano je Mišićevo detinjstvo i školovanje, u drugom njegovo učešće u dva rata protiv Turske za nacionalnu nezavisnost 1876-1878, zatim učešće u ratu protiv Bugarske i službovanje na raznim komandnim položajima od komandira voda do pomoćnika načelnika Glavnog generalštaba, kada je pod uticajem intriganata prevremeno penzionisan. Kada je Austro-Ugarska anektirala Bosnu i Hercegovinu i zapretila ratom Srbiji. Mišić je, kao izrazito sposoban oficir, reaktiviran i postavljen za pomoćnika generala Radomira Putnika sa kojim je radio na pripremi ratnih planova protiv turske i Habzburške monarhije. Njegov vojnički talenat došao je do punog izražaja za vreme balkanskih ratova, kada je, kao pomoćnik načelnika Štaba Vrhovne komande, unapređen u čin generala. Mišić je, međutim, imao dosta protivnika i zavidljivaca, koji su uspeli da ga ponovo uklone iz vojske i penzionišu u jesen 1913. godine. Ali kada je Austro-Ugarska sledeće godine zapretila ratom Srbiji, Mišić je ponovo reaktiviran.
U najkritičnijoj situaciji u toku prve godine rata protiv Habzburške monarhije, u novembru 1914. godine, general Mišić je, umesto ranjenog generala Petra Bojovića, postavljen za komandanta Prve armije. U Kolubarskoj bici je svojim smelim odlukama nadahnuo ofanzivnim duhom srpsku vojsku koja je upravo u toj bici odsudno porazila austrougarsku vojsku i ostvarila najveću vojničku pobedu u dosadašnjoj srpskoj ratnoj istoriji. Za taj uspeh general Mišić je unapređen u čin vojvode, najviši čin u srpskoj vojsci. Pobedom u toj bici stekao je neprolaznu svetsku slavu, koju je zatim stalno uvećavao nadahnutim komandovanjem svojom armijom u odbrani Srbije 1915. godine, u bitkama na Solunskom frontu i, posebno, u velikoj savezničkoj solunskoj ofanzivi 1918. godine, koja je snažno uticala na slom Nemačke i njenih saveznika i skraćenje Prvog srpskog rata za više od godinu dana.

VIDOVITI POLITIČAR - Doktor Opačić je u svojoj studiji predstavio vojvodu Mišića ne samo kao odličnog vojskovođu, već i kao vidovitog političara. On je, po završetku velikog svetskog rata, u kome je Srbija dovršila oslobođenje sve svoje braće i svih jugoslovenskih zemalja, savetovao regentu Aleksandru Karađorđeviću da Srbija zaokruži svoje nacionalne teritorije, da se ne vezuje sa Hrvatima i Slovencima, o kojima je stekao uverenje posle višenedeljnih razgovora sa njihovim političarima 1919. godine da ne vole Srbe i da su preko volje stupili u zajedničku državu sa Srbijom, predosećajući da bi ta zajednica mogla imati kobne posledice po srpski narod.
Knjiga doktora Petra Opačića nije apologetskog tipa. Pored isticanja izrazitih vojničkih vrlina koje su krasile vojvodu Mišića, u knjizi je prikazan kao realan čovek, čak i sujetan, zbog čega je dolazio u nesporazume sa okolinom, pa je - kako je Opačić primetio - ponekad i sam bio vinovnik neprilika u koje je zapadao. Za bolje razumevanje tih činjenica autor je istakao da je vojvoda Mišić službovao pod vladaocima dve srpske dinastije, pod Obrenovićima i Karađorđevićima, da se razvijao i stekao vojničku karijeru pored isto tako velikih vojskovođa kakvi su bili vojvode Radomir Putnik, Stepa Stepanović, Petar Bojović, generali Pavle Jurišić Šturm, Boža Janković i drugi, ali da je kao veliki strateg i stoik, uprkos svim iskušenjima kroz koja je prolazio, obezbedio sebi mesto u srpskoj istoriji kao veliki vojskovođa i patriota, ne dopustivši da mu bilo kakva lična nezadovoljstva otupe beskrajnu privrženost svojoj otadžbini, svom narodu i veri, ostavljajući novim naraštajima primer kako valja bez koristoljublja služiti interesima svoga naroda. Upravo te činjenice, koje ja autor vidljivo istakao, daju poseban čar ovoj knjizi.
Knjiga je štampana ćirilicom u tvrdom povezu, na 520 stranica, sa omotom u koloru. Ilustrovana je sa 100 fotografija, snimcima sa fronta, zatim u društvu sa oficirima i vojnicima i iz porodičnog albuma.